Pocztowiec Sergiusz Czerniakow – wybitny szachista, pierwszy polski urzędnik w Pruszczu Gdańskim i symbol powrotu Polaków do naszego miasta po II Wojnie Światowej.
Wiosną 1945 roku do Pruszcza Gdańskiego wrócili Polacy. Powiedzenie „wrócili” jest jak najbardziej właściwe, ponieważ do wybuchu II wojny światowej nietrudno było spotkać w mieście naszego rodaka. Większość Polaków mieszkała na osiedlu kolejowym przy dzisiejszej ul. Polskich Kolejarzy, a także przy Drzymały i Zwycięstwa, przy której działała ochronka prowadzona przez Macierz Szkolną.
Według Grzegorza Berendta, współautora pracy „Historia Pruszcza Gdańskiego do 1989 roku”, na skutek wrogich działań Niemców prowadzonych podczas II Wojny Światowej, w chwili wkroczenia do Pruszcza Gdańskiego sowieckich żołnierzy, w mieście znajdowało się zaledwie dziewięciu Polaków. Od końca marca do miasta w ramach tak zwanej „dzikiej repatriacji” zaczęli przybywać rodacy. Pierwszym polskim urzędem, który rozpoczął swoją działalność w naszym mieście, była poczta przy ul. Dworcowej – a miało to miejsce dokładnie 80 lat temu, 30 marca 1945 roku.
Poczta otwarta została przez Sergiusza Czerniakowa, który przybył na wybrzeże wraz ze specjalną grupą operacyjną pocztowców, mających za zadanie przejmować i uruchamiać urzędy pocztowe. Po przybyciu do Pruszcza, Czerniakow zabezpieczył częściowo zrujnowany budynek, wkrótce codziennie przyjmował pieszego posłańca z UPT w Pszczółkach i osobiście roznosił listy. Pierwszy polski urzędnik w Pruszczu Gdańskim mierzył się z licznymi trudnościami w codziennej pracy – brakowało prowiantu, przez wybite szyby w budynku wdzierał się chłód, sowieccy żołnierze rabowali gromadzone przez naczelnika aparaty telefoniczne, zaś nieznani sprawcy regularnie ostrzeliwali urząd z broni ręcznej.
Po latach okazało się, że dzielny pocztowiec zapisał się w historii jeszcze z innego, dla wielu zapewne zaskakującego, powodu. Sergiusz Czerniakow urodził się w 1911 roku w Chełmie Lubelskim. Już we wczesnym dzieciństwie zetknął się z grą w szachy, zaś do czołówki szachowej w Polsce awansował przed wojną. Warto wspomnieć, że Polska była w tym czasie jedną z szachowych potęg! Już w latach 30. XX w. Czerniakow należał do najlepszych w kraju w odmianie… szachów korespondencyjnych. W czasie wojny mieszkał w Chełmie, a legendarny stał się jego pojedynek szachowy z szachistą radzieckim, swego czasu pretendentem do tytułu mistrza świata, Jefimem Bogolubowem. Nasz bohater przegrał ten mecz 1:2.
Zaraz po osiedleniu się w Pruszczu, Czerniakow wrócił do gry w szachy. Współorganizował i uczestniczył w wielu turniejach na Pomorzu. Szybko stał się jednym z najlepszych pomorskich szachistów i już pod koniec lat 40. reprezentował nasz region w wydarzeniach rangi mistrzostw Polski. Kilka razy był też reprezentantem Polski w turniejach i meczach międzynarodowych, m.in. w meczu reprezentacji Polski przeciwko Węgrom. Był też znanym problemistą szachowym, a jego zadania szachowe rozwiązywane i analizowane są po dziś dzień, nie tylko przez młodych adeptów gry. Niesłabnącą popularnością cieszą się analizy rozgrywanych przez Czarniakowa partii, które dostępne są do dzisiaj na specjalistycznych szachowych stronach internetowych.
Powojenna kariera Sergiusza Czerniakowa nie trwała jednak długo. Zginął on bowiem tragicznie jesienią 1955 roku, mimo to przez lata był duchowym patronem szachistów z Pruszcza Gdańskiego, którzy do lat 70. XX wieku odnosili krajowe sukcesy.
