Kto by przypuszczał, że jeszcze kilkadziesiąt lat temu, odcinek zielony między mostkiem nad Kanałem Raduni, a skrzyżowaniem ul. Grunwaldzkiej i Mickiewicza, był fragmentem głównej drogi przelotowej przez Pruszcz.
Ale było to tak:
Jeszcze na planie zakładu energetycznego z początku lat 50. XX w., główny odcinek przelotowy przez Pruszcz był zaznaczony jako ul. Tczewska. Żeromskiego była wówczas skromną, wąską pozostałością przedwojennej „Lindenstrasse”, wyłożoną niedbałą mieszanką kocich łbów i bruku. Obecna Grunwaldzka (wcześniej Dirschauer Straße) odbijała na wysokości Urzędu Miasta łukiem w prawo, biegnąc równolegle do kanału Raduni, aż do wysokości dzisiejszej Mickiewicza. Wewnątrz tego łuku i osi ul.Grunwaldzkiej istniał kwartał, którego część tworzy obecnie „Park z Gruszą”. Na mapie widać też obrysy kilkunastu zabudowań, z których część stanowiły obiekty mieszkalne, a resztę małe budynki gospodarcze, szopki a nawet wychodki. Na wyrysowanym na mapie skwerze widać obrys co najmniej 11 budynków, część z nich z przybudówką. Z całej zabudowy do dnia dzisiejszego zachował się tylko jeden budynek (ul. Grunwaldzka 22) tuż za siedzibą Urzędu Miasta, nad kanałem Raduni. W latach 50. XX w. ruch pojazdów nasilał się do tego stopnia, że pod koniec dekady zdecydowano o zmianie rozwiązań komunikacyjnych. Ulica Tczewska nie nadawała się do modernizacji, także ze względu na swój kręty profil. Uznano za to, że odcinek ówczesnej ul. Żeromskiego, „wyprostowałby” nową oś tranzytową aż do skrzyżowania z ul. Chopina. Konieczne było zatem wyburzenie zabudowań kwartału i poszerzenie drogi w taki sposób, by nie naruszała ona prostej linii zabudowy po wschodniej stronie dzisiejszej Grunwaldzkiej.
Mapy nie działają jednak na naszą wyobraźnię tak mocno, jak zdjęcia. Prezentowaną fotografię udostępniła nam jedna z mieszkanek Pruszcza. Na pozór pamiątkowe zdjęcie okazuje się być bardzo cennym dokumentem historycznym. Oprócz bohaterów kadru widzimy wspomnianą prostą linię zabudowy wschodniej strony
dzisiejszej Grunwaldzkiej i dość chaotyczną zabudowę po prawej stronie, to znaczy dzisiejszego „Parku z Gruszą”. Z czasem rozbiórce uległa znaczna część zabudowań widocznych po prawej stronie kadru. Zdjęcie wykonano mniej więcej na wysokości dzisiejszego sklepu „Stokrotka”, wnioskujemy zatem, że jedynym z widocznym po tej stronie zachowanych budynków, jest wystający w tle obiekt z kominem i zarysem skośnego dachu – czyli Grunwaldzka 51.
Ponownie zwracamy się z apelem do Pruszczan, szczególnie do tych, którzy mieszkali w obszarze opisywanego skweru lub pamiętają jego mieszkańców – to Wasza pamięć, Wasze „małe” historie i wspomnienia tworzą historię naszej społeczności i budują jej tożsamość. Liczymy na Państwa pomoc.
