Krótka 6

wystawy

Mieszkańcy Pruszcza Gdańskiego sprzed dwóch tysięcy lat
2021.09.17
Tytuł wystawy
Czy dawni Pruszczanie dotarli w okolice Elbląga? Czy założyli Gdańsk? Wreszcie co jedli, na co chorowali i ile żyli – tutaj okazuje się, że całkiem długo. Burmistrz Miasto Pruszcz Gdański oraz Dyrektor Muzeum Archeologiczne w Gdańsku Ewa Trawicka wraz z Dawny Pruszcz Dom Wiedemanna – Krótka 6 zapraszają na wystawę “Mieszkańcy Pruszcza Gdańskiego sprzed dwóch tysięcy lat”
Najstarsze ślady działalności człowieka na terenie Pruszcza Gdańskiego pochodzą z neolitu, czyli sprzed kilku tysięcy lat. Jednak największe cmentarzyska na obszarze obecnego miasta funkcjonowały w okresie wpływów rzymskich, około I–IV/V wieku. Dzięki odkryciom archeologów i analizom antropologów wiadomo, jak zmieniało się życie tutejszych ludzi. Teraz tę historię może poznać każdy, kto zwiedzi wystawę w Domu Wiedemanna.
Wystawę “Mieszkańcy Pruszcza Gdańskiego sprzed dwóch tysięcy lat” przygotowały dwie instytucje: Miasto Pruszcz Gdański oraz Muzeum Archeologiczne w Gdańsku. Jak podkreślają zgodnie Ewa Trawicka, dyrektor Muzeum Archeologicznego w Gdańsku oraz Janusz Wróbel, Burmistrz Pruszcza Gdańskiego, nowy projekt to kontynuacja współpracy, która rozpoczęła się ponad dekadę temu, przy tworzeniu skansenu – faktorii z czasów rzymskich.
Nowa wystawa składa się z kilkunastu dużych ilustrowanych posterów i filmu pokazującego historię badań na pruszczańskich cmentarzyskach. Towarzyszy jej katalog wydany w dwóch językach: polskim i niemieckim. Dla dzieci urządzono kącik edukacyjny, gdzie można zdobyć symboliczną odznakę Młodszego Antropologa. Organizatorzy zapowiadają również oprowadzanie kuratorskie.
Podstawą opowieści o dawnych pruszczanach są wyniki badań antropologicznych. Badając szczątki zmarłych antropolog może wyciągnąć wnioski na temat jakości życia dawnej populacji. Analizuje się między innymi: średni wiek życia, płeć, wymieralność i płodność badanej grupy, wzrost i stan zdrowia, wpływ niekorzystnych warunków życia.
— Badania antropologiczne dają wspaniałą możliwość poznania, jak kiedyś żył człowiek, jak wyglądał, na co chorował i skąd przybył — mówi kurator wystawy, antropolog dr Aleksandra Pudło. — Odkrycia w Pruszczu Gdańskim umożliwiły poznanie dawnych mieszkańców tego miasta, którzy żyli i rozwijali się przez 600 lat w okresach przedrzymskim i wpływów rzymskich. Trzeba przyznać, że są to niezwykłe dzieje, które nie kończą wraz z upadkiem Imperium Romanum.
Autorka wystawy zwraca uwagę na potencjał archeologiczny Pruszcza Gdańskiego. Pierwszych odkryć „starożytności pomorskich” dokonano tu już pod koniec XIX wieku. Na jednej z plansz można zobaczyć mapę miasta i okolic, a na niej zaznaczonych 50 stanowisk archeologicznych. Muzeum Archeologiczne w Gdańsku podzieliło się również archiwalnymi zdjęciami z wykopalisk prowadzonych w latach 60-tych i 70-tych ubiegłego stulecia. Emocje wzbudza wykaz cmentarzysk z wyszczególnionymi liczbami grobów i rysunkami. Trzeba być przygotowanym na to, że na wystawie dominują ilustracje przedstawiające szkielety.
— Po raz pierwszy podjęliśmy próbę zbudowania drzewa genealogicznego dawnych pruszczan na podstawie analizy podobieństw i różnic morfologicznych między badanymi populacjami — wyjaśnia dr Aleksandra Pudło. — Wyniki okazały się niezmiernie ciekawe. Ta analiza pozwoliła nam wyznaczyć kolejne pokolenia dziadków, wnuków i prawnuków.
Interesującym wątkiem ekspozycji są związki między dawną ludnością z terenu Pruszcza Gdańskiego a innymi społecznościami żyjącymi w okresie wpływów rzymskich (od początków naszej ery) oraz w średniowieczu. Okazuje się, że kontakty handlowe i kulturowe były wówczas silne, różne grupy wpływały na siebie, wymieniając dobra materialne i dzieląc się osiągnięciami cywilizacyjnymi.
– Wspólne przedsięwzięcie muzeum i miasta to jedna z dwóch najważniejszych, można śmiało powiedzieć: przełomowych wystaw o tematyce historycznej, jakie pokazujemy w tym roku w progach Domu Wiedemanna – mówi Bartosz Gondek, Kierownik Referatu Ekspozycji i Dziedzictwa w Urzędzie Miasta Pruszcz Gdański. – Prezentowane na wystawie badania potwierdzają bowiem, że pod względem antropologicznym dawna ludność Pruszcza Gdańskiego dała początek przynajmniej części populacji funkcjonującej później w Elblągu czy w średniowiecznym Gdańsku.
W okresie wpływów rzymskich tereny dzisiejszego Pruszcza Gdańskiego były największym ośrodkiem osadniczym nad środkową częścią Zatoki Gdańskiej. Dlatego wystawa jest adresowana nie tylko do pruszczan, ale też mieszkańców Trójmiasta i osób zainteresowanych historią Gdańska oraz kulturą z okresu wpływów rzymskich. Ogólnie fascynujący jest sam proces badawczy, czyli sposób, w jaki archeolodzy i antropolodzy odkrywają fakty sprzed tysięcy lat. Paradoksalnie cmentarzyska są źródłem żywej wiedzy.

zobacz także

5 lat Domu Wiedemanna!
2025.07.09

Podsumowanie historyczno-kulturalnej działalności Domu Wiedemanna (2020-2025) Latem 2025 roku mija pięć lat od otwarcia Domu Wiedemanna – jednej z najważniejszych instytucji kultury w Pruszczu Gdańskim. Miejsce to, mieszczące się w zabytkowym domu z przełomu XVIII i XIX wieku, niegdyś...


Otwarcie “Teatru Obrazów”
2025.07.09

Za nami pierwszy pokaz „Teatru obrazów”, nowego, wyjątkowego projektu, który łączy malarstwo, muzykę i słowo w intrygującą opowieść. Po raz pierwszy mamy okazję gościć wystawę w tak nietypowej, multimedialnej odsłonie. Sztuka Ryszarda Wojnickiego zaskakuje, momentami...


Gdzie pochowano Hugo Wiedemanna?
2025.07.09

13 maja 1905 roku po długiej chorobie zmarł dr Hugo Wiedemann, syn Hermanna. Lekarz, społecznik, zasłużony dla Pruszcza, a szczególnie dla rozwoju pruszczańskiej oświaty. Informowały o tym liczne nekrologi zamieszczone w prasie regionalnej i pomorskiej. Zabrakło jednak szczegółowych ...